การสร้างแรงจูงใจให้เลิกบุหรี่ประเด็นหนึ่งคือ เรื่องทางเศรษฐกิจ และเป็นสาเหตุการเลิกบุหรี่ของผู้ที่โทรศัพท์เข้ามาขอรับคำปรึกษาเองจำนวนหนึ่งด้วย บางคนบอกว่าต้องการประหยัดเงินเพราะเสียดายที่หมดไปไม่รู้กี่แสนแล้ว ผู้ให้คำปรึกาอย่างเราก็จะเสริมแรงจูงใจโดยชวนคุยเรื่องบุหรี่วันละกี่ซอง บุหรี่ราคาซองละเท่าไหร่ วันหนึ่งเสียเงินซื้อบุหรี่จำนวนเท่าไหร่ บวกรวมดูบางคนเป็นเงินล้าน บางคนบอกว่าเงินนี้สามารถซื้อบ้านได้หลังหนึ่งแล้ว
พี่สดใส : มีเคสหนึ่งน่ารักดีคือภรรยาต้องการให้สามีเลิกบุหรี่ จึงใช้วิธีหยอดเงินค่าบุหรี่ใส่กระปุกก่อนนอนทุกวัน แล้วก็มาเปิดให้สามีดู
“นี่คุณดูนะที่ฉันเก็บเงินวันละยี่สิบสามสิบบาท เก็บบ้างไม่เก็บบ้าง ตอนนี้ฉันซื้อทองมาใส่ได้แล้ว”
สามีจึงมาคิด ๆ ดูว่าวันหนึ่งเขาสูบบุหรี่วันละสองซอง ถ้าเขาสามารถเก็บเงินตรงนี้ได้วันละหนึ่งร้อยบาทต้องได้เยอะกว่าภรรยาของเขา ภรรยาจึงแนะนำให้เขาโทรมาหาเรา
เคสนี้การให้คำปรึกษาจะง่ายขึ้นเพราะมีแรงจูงใจอยู่แล้วเราก็จะเน้นเรื่องนี้เป็นสำคัญ เช่น “คุณก็อายุเยอะแล้วนะคะเลิกแล้วจะได้ดูแลสุขภาพด้วย หากเก็บเงินตรงนี้ได้ นอกจากเงินส่วนนี้จะเหลืออยู่แล้ว คุณยังไม้องเตรียมเงินไว้เพื่อใช้ในการรักษาพยาบาลในอนาคต เพราะบุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เป็นโรคมะเร็งได้”
พี่สดใส : อีกเคสหนึ่งก็น่ารักเพราะถือว่าเป็นผู้นำที่ดีจ้ะเขาเป็นไต้ก๋งเรือประมงมีลูกเรือทั้งคนไทยและคนพม่า 20 ชีวิตในเรือ รายนี้โทรมาจากการทะเล เสียงขาด ๆ หาย ๆ เขาเปิดลำโพงให้ลูกน้องฟังด้วยนะ ในการเดินเรือหนึ่งเที่ยวใช้เวลาหนึ่งเดือนในการลอยลำอยู่กลางทะเล นอกจากอาหารและน้ำที่เป็นเสบียงสำคัญแล้วยังต้องมีบุหรี่อีกประมาณ 20 ซองเป็นเงินพันกว่าบาททุกครั้ง เมื่อถามถึงแรงจูงใจที่เขาอยากเลิกเขาบอกทันทีว่า
“เปลืองเงิน” เข้าทางพวกเราเลย
“เงินจำนวนนี้ซื้ออาหารตุนไว้บนเรือได้อีกเยอะนะคะ” เมื่อถามว่าทุกคนบนเรือมุ่งมั่นจะเลิกบุหรี่จริง ๆ ใช่ไหม
ตั้งใจจริงครับ” ลูกเรือแย่งกันตอบเสียงดังเลย ทางเราจึงแนะนำวิธีสั้น ๆ ที่ทำได้จริง เมื่อแนะนำให้อมผลไม้รสเปรี้ยว
“บนเรือเขามีมะขามเปียกครับ” เขาออกความเห็นกันอย่างเสียงแจ๋วเลย ซึ่งก็ใช้แทนกันได้จ้ะ มาถึงขั้นนี้เรารีบกำหนดควิทเดทเลยกลัวสัญญาณขาด
“ผมคิดว่าจะเริ่มวันนี้เลยเพราะถือว่าเป็นโอกาสดี”
“คิดว่าจะทำได้ไหมค่ะ”
“ทำได้ครับ” เสียงลูกเรือตอบมาดังลั่น เราจึงให้กำลังใจว่าเขามีเครื่องมือในการเลิกบุหรี่ที่ดีอย่างหนึ่งแล้วคือการทำงานที่ทำให้เหงื่อออก รวมทั้งกำลังใจที่ทุกคนจะเลิกด้วยกัน จากนั้นก็ขออนุญาตเพื่อโทรเยี่ยมให้กำลังใจทางโทรศัพท์ เป็นเคสที่มีสีสันจริง ๆ จ้ะ...